طرحواره خویشتن تحول نیافته و گرفتار

طرحواره خود تحول نیافته یا گرفتار شکلی از همزیستی است که در آن دو یا چند فرد به قدری درگیر هستند که هیچ تمایزی بین هویت فردی آنها وجود ندارد. این اصطلاح اولین بار توسط جان بردشاو برای توصیف رابطه ای که بین والدین و فرزندان مشاهده می کرد به کار برد، اما از آن زمان به بعد برای سایر روابط نیز به کار می رود.

هنگامی که این طرحواره فعال می شود، به طور قابل درک ممکن است باعث چسبندگی، حساسیت به طرد یا احساسات شدیدی شود که منعکس کننده احساسات افراد نزدیک به ما است. این احساسات ممکن است تصمیم گیری ما را به ضرر خودمان تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله به طور کامل راجع به طرحواره خود تحول نیافته و گرفتار توضیح داده شده است.

طرحواره خود تحول نیافته و گرفتار چیست

افرادی که نوعی اختلال در استقلال یا شکل گیری هویت خود را تجربه می کنند، ممکن است یک یا چند طرحواره از این چهار طرحواره وابستگی-بی کفایتی، آسیب پذیری در برابر آسیب، خود تحول نیافته و شکست را داشته باشند. همه ما ممکن است گهگاه آنقدر به شخص دیگری احساس نزدیکی کنیم که برخی از هویت ما با هویت آنها ادغام شود. اگر طرحواره خود توسعه نیافته را ایجاد کرده اید، ممکن است درگیری عاطفی بیش از حد با افراد نزدیک خود را تجربه کنید.

این تله اغلب با احساس پایین هویت اصیل داشتن و احساس سرگردانی یا از دست دادن احساس خود در ارتباطات همراه است. گاهی اوقات درگیری آنقدر قوی است که افراد ممکن است احساس کنند بدون در دسترس بودن دائمی طرف مقابل نمی توانند زنده بمانند. بنابراین جمله معروف این افراد این است که من نمیتوانم بدون والدین و یا فرد دیگری زندگی کنم. بنابراین کسی که این طرحواره را دارد احساس می کند هویتش با والد یا جایگزین آن آمیخته شده است.

گاهی این افراد احساس می کنند بدون فردی که هویتشان با او یکی است، توانایی شاد بودن و ادامه زندگی ندارند. بنابراین اعتقاد دارند که خودشان و والدی که هویت یکسان با او دارند، نمی توانند بدون حمایت دیگری دوام بیاورند و اعتقاد دارند که ایجاد حد و مرز با والد کار اشتباهی است. بنابراین در صورتی که عمل متفاوتی انجام دهند، احساس گناه، تهی بودن و پوچی می کنند. افراد با طرحواره خود گرفتار از والد خود زیاد صحبت کرده و زیاد از او تقلید می کنند و زیاد هم با او تماس برقرار می کنند.

گاهی اوقات فرد بالغ درگیر این طرحواره به سمت دیگری فشار می آورد، بنابراین جبران بیش از حد طرحواره خود تحول نیافته با تلاش برای ایجاد حس بسیار قوی استقلال از والدین خود همراه می شود و گاهی اوقات این منجر به تنهایی و جدایی از افراد دیگر می شود و در ترس از کنترل و تسلط دیگران زندگی می کند. در مواقع دیگر، فرد بالغ درگیر با یک شریک عاطفی یا دوست درگیر رابطه مشابهی می شود و هویت خود را با هویت او هماهنگ می سازد و نیاز های خود را نیز با توجه به نیاز های او تعیین می کند.

علائم طرحواره خویشتن تحول نیافته

همه تله های زندگی نشانه هایی برای تشخیص دارند که با تست طرحواره درمانی نیز قابل اندازه گیری هستند. اما اگر 5 یا بیشتر از این عبارات شامل حالتان می شود، احتمالاً طرحواره خویشتن گرفتار را دارید.

تعیین مرز با پدر و مادرم برایم سخت است.

پدر و مادرم بیش از حد درگیر زندگی من هستند.

من اغلب تحت تاثیر وضعیت عاطفی والدین یا شریک عاطفیم قرار می گیرم.

اگر پدر و مادر یا شریک زندگی من ناراضی باشند من نیز ناراضی هستم.

در صورت تعارض با والدین یا شریک زندگی ام، برآوردن نیاز هایم برایم مشکل است.

گاهی اوقات احساس نمی کنم زندگی من متعلق به خودم است.

من آنقدر به والدین یا شریک زندگی ام نزدیک هستم که به سختی احساس می کنم هویت خودم را دارم.

احساس می کنم موظفم تمام جزئیات زندگی ام را به پدر و مادرم بگویم.

من در حفظ خود پنداره خود در روابط صمیمانه مشکل دارم.

من اغلب وقتی در کنار پدر و مادرم هستم احساس خفگی می کنم.

برای من و والدینم خیلی سخت است که بدون احساس گناه یا خیانت مسائل خصوصی را مطرح نکنیم.

علت تله خویشتن تحول نیافته

همه تله های زندگی با سبک فرزند پروری ارتباط نزدیکی دارند. معمولا طرحواره خود تحول نیافته با والدین دارای اختلال خودشیفته ارتباط دارد. هنگام بزرگ شدن والدین مانع مطرح کردن نیاز ها و احساسات کودک با سوءاستفاده از او و یا بازی دادن او شده اند. بنابراین آن ها با احساس و نیاز والدین هماهنگ شده اند.

این کودکان در برابر نیازهای والدین خود احساس مسئولیت می کنند و اگر والدینشان در هر موقعیتی رنج می برند، احساس گناه یا خودخواهی می کنند. تلاش برای جدا شدن از والدینی مانند این باعث احساس گناه و شرم شدید می شود و اغلب خشم سرکوب شده زیادی در والدین بد سرپرست وجود دارد که می تواند به صورت افسردگی یا اضطراب ظاهر شود.

بنابراین شکل گیری هویت نوجوان به درستی پیش نرفته است زیرا آن ها هویتی شبیه به والدین را دریافت کرده اند. زیرا همیشه تحت فشار برای اجرا و برآورده کردن انتظارات والدین بوده اند. والدین به سختی از کودک حمایت کرده اند و به سن کودک نیز توجه نکرده اند. پدر و مادر به جای کودک تصمیم گرفته و مراقب تمام مسائل ریز و درشت او هستند. بنابراین حفظ حریم خصوصی نوجوان و فرزندان نادیده گرفته می شود.

والدین افراد با طرحواره خود گرفتار آن قدر از او و رفتارهایش مراقبت کرده اند که او دیگر بلد نیست از خودش مراقبت کند. به عبارتی او را لوس بار آورده و هیچ مسئولیتی را به او نمی سپارند. بنابراین کودک هیچ وقت احساس استقلال نداشته و توانایی تاب آوری در برابر شرایط سخت و دشوار بیرونی را ندارد.

تاثیر تله خود تحول نیافته و گرفتار

عموما طرحواره هایی که شدتشان در فرد زیاد است، تاثیرات زیادی بر حوزه های مختلف زندگی از جمله روابط، حرفه و زندگی فردی می گذارند. اگر شما طرحواره خود تحویل نیافته دارید، تمرکز شما منحصرا روی نیازها و احساسات طرف مقابل خواهد بود حتی به ضرر خودتان. گاهی اوقات این احساس نزدیکی شدید است، اما برای برخی از افراد ممکن است احساس خفگی داشته باشد، به خصوص اگر طرف مقابل والدین باشد.

شما با طرحواره خود تحول نیافته بسیار تحت تاثیر احساسات طرف مقابل قرار خواهید گرفت، وقتی آنها افسرده هستند، شما هم دچار افسردگی می شوید. وقتی آنها خوشحال هستند، شما هم خوشحال هستید. موفقیت های آنها شبیه موفقیت های شماست. شکست های آنها هم انگار شکست های شما است. مشکل اینجاست که وضعیت عاطفی و احساس خوب بودن شما بسیار به احساس دیگران بستگی دارد و این مکان خطرناکی است. شما هیچ حس کنترلی بر احساسات خود نخواهید داشت.

با این طرحواره، احساس پایداری از خود ندارید و بنابراین احساس خواهید کرد که زندگیتان متعلق به شما نیست. شما برای زندگی خود جهت و هدف گذاری مشخص ندارید، شما از جهت و هدف شخصی که با او درگیر هستید پیروی می کنید. از آنجا که شما به نیازهای خود توجه نمی کنید، زندگی شما ممکن است در نهایت احساس پوچی داشته باشد. شما مطابق خواسته های شخصی که با او گیر کرده اید زندگی می کنید. این خواسته ها و نیازهای شما نیستند که در مهمترین تصمیمات زندگی شما تعیین کننده هستند، بلکه خواسته های شریک زندگی شما هستند.

در ضمن یکی از موقعیت هایی که در روابط افراد با طرحواره های خود تحول نیافته دیده می شود این است که آنها زندگی نامطلوب خود را به گردن همسرشان می اندازند. مثلا زن شکایت می کند که شوهرش به خواسته های او رسیدگی نمی کند. اما وقتی همسرش از او می پرسد دقیقا چه می خواهد، او نمی تواند پاسخ دهد. در این مورد، زن ممکن است به طور جدی احساس بن بست کند.

درمان طرحواره خود گرفتار چیست

در درمان افراد با طرحواره خود تحول نیافته و گرفتار هدف طرحواره درمانی این است که فرد استقلال خود را به دست آورد و اهداف مخصوص خود را پیدا کند. در ضمن به شباهت ها و تفاوت های خود با فردی که هویتش در آمیخته آشنا شود. حد و مرز خود را از والدین یا همسر مشخص کرده و تجربیات مستقل داشته باشد. در اینجا راه های درمان طرحواره خود گرفتار شرح داده شده است.

ترجیحات شخصی و تمایلات طبیعی خود را شناسایی کرده و فهرست کنید به جای انجام آنچه ترجیحات دیگران است.

ایده ای را برای به چالش کشیدن انتخاب کنید، تا ببینید به هویت شما نزدیک است یا نه. مزایا و معایب داشتن خودپنداره و هویت مستقل را فهرست کرده و بررسی کنید.

مشخص کنید و فهرست کنید که با والدین یا فردی که هویتتان با او در امیخته است چه تفاوت ها و شباهت هایی در حوزه شخصیت و علایق دارید.

شریک عاطفی و دوستانی را انتخاب کنید که در هم تنیدگی ایجاد نمی کنند، به استقلال شما احترام می گذارند و شما را به چالش می کشند.

تجربیاتی را که ذاتا لذت بخش می دانید پیدا کرده و فهرست کنید. به همه ترجیحات خود در موسیقی، فیلم، کتاب، غذا و فعالیت ها فکر کنید.

به پردازش مجدد خاطرات اختلاف نظر با والدین بپردازید و افکار منفی و تصورات خود را که در اثر این تجربیات ایجاد می شود، از بین ببرید.

افراد متخصص نیز در این امر کمک بسیار زیادی می کنند، آن ها به شما کمک کرده تا خود را بدون درآمیختگی با والدین تصویر سازی کنید و تفاوت های خود را تشخیص دهید. اگرچه شباهت های شما و فرد مورد نظر را انکار نمی کنند، زیرا در این صورت یک جبران افراطی رخ می دهد. درمانگر رابطه ای ایجاد می کند که شما با او و هویتش آمیخته نشوید.

سوالات متداول

1- طرحواره خود تحول نیافته و گرفتار چیست؟

طرحواره خود تحول نیافته یا گرفتار شکلی از همزیستی است که در آن دو یا چند فرد هویتشان در هم است که در متن مقاله توضیح داده شده است.

2- علائم طرحواره خویشتن تحول نیافته چیست؟

همه تله های زندگی از جمله طرحواره خویشتن تحول نیافته نشانه هایی برای تشخیص دارند که با تست طرحواره درمانی و عوامل ذکر شده داخل متن امکان پذیر است.

3- علت تله خود تحول نیافته چیست؟

تله خود تحول نیافته با سبک فرزند پروری ارتباط نزدیکی دارد و والدین خودشیفته و سایر دلایلی که در متن مقاله هست در این امر تاثیر گذار هستند.