ترومای خانوادگی چیست

اینکه پس از یک رویداد ناراحت کننده واکنش های احساسی یا جسمانی شدید داشته باشید، طبیعی است. با این حال، در بیشتر موارد، این واکنش ها به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی بهبودی و التیام بدن کاهش می یابند. اعضای خانواده که یک رویداد ناراحت کننده مشترک را تجربه می کنند، اغلب به هم نزدیک تر می شوند و بیشتر قدر یکدیگر را می دانند.

یک تجربه‌ آسیب زا هر رویدادی در زندگی است که برای ایمنی ما تهدیدی ایجاد می کند و احتمالا زندگی خودمان یا زندگی دیگران را به خطر می اندازد. در نتیجه، فرد سطوح بالایی از ناراحتی عاطفی، روانی و جسمانی را تجربه می کند که به طور موقت توانایی او را برای عملکرد عادی در زندگی روزمره مختل می کند. در این مقاله در مورد ترومای خانوادگی صحبت شده است.

ترومای خانوادگی چیست

تروما یا ضربه روانی خانوادگی به آسیب های عاطفی و روانی ای اشاره دارد که اعضای یک خانواده به دلیل وقوع رویدادهای ناراحت کننده یا آسیب زا که بر کل واحد خانواده تاثیر می گذارد، تجربه می کنند. این تروما می تواند به دلایل مختلفی مانند سوءاستفاده، غفلت، از دست دادن یک عزیز، خشونت خانگی، یا سوء مصرف مواد رخ دهد. تاثیر تروما خانوادگی اغلب پیوند های عاطفی بین اعضای خانواده را مختل می کند و منجر به احساس بی اعتمادی، ترس، یا ناامنی می شود. این نوع تروما می تواند اثرات روانی طولانی مدتی مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ایجاد کند.

کودکانی که در معرض تروما خانوادگی قرار می گیرند، به خصوص آسیب پذیر هستند، زیرا این تروما می تواند بر رشد عاطفی و احساس امنیت آن ها تاثیر بگذارد. تروما خانوادگی اغلب به مکانیسم های مقابله ناسالمی مانند کناره گیری یا پرخاشگری منجر می شود که ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. بهبودی از تروما خانوادگی معمولا نیاز به مداخله حرفه ای، مانند مشاوره، برای بازسازی اعتماد و ترمیم روابط آسیب دیده دارد. ارتباط باز، حمایت و درک متقابل در خانواده برای غلبه بر اثرات منفی تروما و ایجاد محیطی سالم تر بسیار مهم هستند.

حتما بخوانید: تروما در کودکان

 

 

علائم ترومای خانوادگی

علائم تروما خانوادگی می تواند به شکل های مختلف عاطفی، روانی و رفتاری ظاهر شود و هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. در اینجا برخی از علائم ترومای خانوادگی رایج آورده شده است:

بی ثباتی عاطفی

اعضای خانواده ممکن است نوسانات خلقی، تحریک پذیری شدید، اضطراب یا افسردگی را تجربه کنند. همچنین ممکن است احساس گناه، شرم یا بی ارزشی مرتبط با رویداد آسیب زا داشته باشند.

کناره گیری یا انزوا

افراد ممکن است از تعاملات خانوادگی یا فعالیت های اجتماعی کناره گیری کنند و ترجیح دهند تنها باشند. این می تواند به دلیل از دست دادن اعتماد یا ترس از یادآوری خاطرات تروما باشد.

گوش به زنگی مفرط

وضعیت دائمی هوشیاری که در آن افراد بیش از حد محتاط، به راحتی دچار وحشت شده، یا در آرامش مشکل دارند. این اغلب ناشی از ترس از تکرار دوباره تروما است.

علائم جسمانی

تروما می تواند علائم جسمانی مختلفی مانند سردرد، معده درد، خستگی، یا اختلالات خواب مانند بی خوابی یا کابوس ها ایجاد کند.

تغییرات در رفتار

تروما خانوادگی می تواند منجر به تغییرات رفتاری مانند پرخاشگری، انفجارهای خشم، سوءمصرف مواد مخدر یا رفتارهای خود آزاردهنده به عنوان مکانیسم های مقابله ای شود.

مشکل در روابط

افراد آسیب دیده ممکن است در برقراری یا حفظ روابط نزدیک مشکل داشته باشند. آن ها ممکن است در اعتماد به دیگران یا ابراز احساسات خود دچار مشکل شوند.

بازگشت به گذشته یا خاطرات مزاحم

مرور دوباره رویداد آسیب زا از طریق خاطرات زنده یا بازگشت به گذشته که زندگی روزمره را مختل کرده و باعث ناراحتی قابل توجهی می شود.

پس روی در کودکان

کودکانی که تروما خانوادگی را تجربه می کنند ممکن است به مراحل رشدی قبلی بازگردند، مانند شب ادراری، مکیدن انگشت شست یا چسبندگی، به عنوان راهی برای جستجوی امنیت و راحتی.

تروما خانوادگی می تواند هر فرد را به طور متفاوتی تحت تاثیر  قرار دهد و علائم ممکن است بسته به فرد و موقعیت از نظر شدت متفاوت باشد.

حتما بخوانید: احساس گناه چیست

تاثیر ترومای خانوادگی چیست

تروما یا آسیب خانوادگی می تواند تاثیرات عمیق و متنوعی بر افراد داشته باشد و اغلب به شکل قابل توجهی رشد روانی و احساسی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. اثرات تروما در یک خانواده می تواند پیچیده و طولانی مدت باشد و بر اساس نقش هر فرد در خانواده، شخصیت، سن و نوع تروما، هر شخص را به شکلی متفاوت تحت تاثیر قرار دهد.

نخست، اثرات روانی در کسانی که تروما خانوادگی را تجربه کرده اند شایع است. افراد ممکن است دچار اضطراب، افسردگی، PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) یا سایر شرایط روانی شوند. کودکان به ویژه ممکن است علائمی مانند بیداری زیاد، بی‌حسی عاطفی یا افکار نفوذی مرتبط با رویداد آسیب زا نشان دهند. آن ها ممکن است در اعتماد به دیگران مشکل داشته باشند و در محیطی که باید امن باشد احساس ناامنی کنند، که این امر می تواند به حس ناامنی دائمی منجر شود که تا بزرگسالی ادامه دارد. این تاثیرات روانی می توانند بر عزت نفس و ارزش شخصی فرد تاثیر بگذارند و ایجاد روابط سالم خارج از واحد خانواده را دشوار کنند.

تروما خانوادگی اغلب رشد احساسی را مختل می کند. کسانی که تروما را تجربه کرده اند ممکن است در تنظیم احساسات خود دچار مشکل شوند و در نتیجه دچار خشم، غم، یا ترس بیش از حدی شوند که به نظر می رسد نسبت به وضعیت موجود نامتناسب است. در کودکان و نوجوانان، تروما می تواند رشد طبیعی هوش هیجانی و تاب آوری را متوقف یا تحریف کند. برای بزرگسالان، تروما حل نشده ممکن است به صورت مشکلاتی در مدیریت استرس یا برخورد با تعارض ها ظاهر شود. این اختلال در تنظیم هیجانی می تواند چرخه های تروما را در خانواده تداوم بخشد، زیرا افرادی که مکانیزم های مقابله ای سالم را نیاموخته اند، ممکن است ناآگاهانه مسائل حل نشده خود را به نسل بعدی منتقل کنند.

تروما همچنین می تواند بر سلامت جسمی تاثیر بگذارد. استرس ناشی از تروما خانوادگی می تواند منجر به مشکلاتی مانند سردرد، مشکلات گوارشی، اختلالات خواب و تضعیف سیستم ایمنی شود. قرار گرفتن مزمن بدن در معرض هورمون های استرس مانند کورتیزول می تواند خطر بروز بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت و فشار خون بالا را افزایش دهد. علاوه بر این، برخی افراد ممکن است به مکانیزم های مقابله ای ناسالم مانند سوءمصرف مواد یا خوردن نادرست روی بیاورند که به سلامتی جسمانی آنها آسیب بیشتری می رساند.

در نهایت، اثرات اجتماعی تروما خانوادگی نیز قابل توجه است. مشکلات در اعتماد و ترس از آسیب پذیری می تواند برای بازماندگان تروما ایجاد روابط نزدیک خارج از خانواده را دشوار کند. آن ها ممکن است با احساس انزوا، بیگانگی، یا نداشتن تعلق خاطر مواجه شوند، زیرا تجربیات آن ها را از همسالانی که مشکلات مشابهی نداشته اند، متمایز می کند. در موارد شدید، تروما می تواند به دشواری در حفظ شغل یا دنبال کردن اهداف آموزشی منجر شود که به نوبه خود بر ثبات اجتماعی و اقتصادی تاثیر می‌گذارد. این امر می تواند چرخه ای از تروما و مشکلات را ایجاد کند که در طول نسل ها ادامه می یابد، زیرا فرزندان بازماندگان تروما ممکن است در محیط هایی بزرگ شوند که بازتابی از استرس و بی ثباتی ناشی از تجربیات والدینشان است.

به طور کلی، تاثیر تروما خانوادگی چند بعدی است و جنبه های روانی، احساسی، جسمانی و اجتماعی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. این تاثیرات می توانند ماندگار و فراگیر باشند و اغلب نیاز به تلاش و حمایت قابل توجهی برای غلبه بر آن ها دارند.

حتما بخوانید: انزوا گزینی چیست

درمان ترومای خانوادگی

درمان تروما خانوادگی نیاز به رویکردی جامع دارد که جنبه های روانی، احساسی و روابط بین افراد آسیب دیده را در بر می گیرد. در ادامه برخی راه های درمان ترومای خانوادگی مطرح شده است.

دریافت کمک حرفه ای

اولین گام معمولا جستجوی کمک حرفه ای از یک درمانگر مجرب است که در زمینه تروما و دینامیک خانواده تخصص دارد. درمان می تواند فضایی امن برای افراد فراهم کند تا احساسات خود را بیان کرده، تجربیات خود را پردازش کنند و روند بهبودی را آغاز کنند. تکنیک هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR)، یا درمان متمرکز بر تروما به طور معمول برای کمک به افراد در بازسازی افکار و احساسات مرتبط با تروما و توسعه مکانیزم های مقابله ای سالم تر استفاده می شود. همچنین، خانواده درمانی می تواند مفید باشد، زیرا به اعضا اجازه می دهد تا درباره تجربیات خود به صورت باز صحبت کرده و با هم برای بهبود تلاش کنند.

ایجاد یک سیستم حمایت اجتماعی

علاوه بر درمان حرفه ای، ایجاد یک سیستم حمایت اجتماعی برای درمان تروما خانوادگی بسیار مهم است. این سیستم حمایت می تواند شامل دوستان معتمد، اعضای خانواده گسترده، گروه های حمایت، یا منابع اجتماعی باشد که پیچیدگی های تروما را درک می کنند. درگیر شدن با افرادی که تجربیات مشابهی را پشت سر گذاشته اند می تواند احساس تعلق و تایید را فراهم کرده و احساس انزوا را کاهش دهد. گروه های حمایت به ویژه فضایی برای به اشتراک گذاری و درک فراهم می کنند، جایی که افراد می توانند از استراتژی های مقابله ای دیگران یاد بگیرند و در مسیر بهبودی خود کمتر احساس تنهایی کنند. تشویق به گفتگو های باز در خانواده، جایی که اعضا می توانند احساسات خود را بدون ترس از قضاوت یا تلافی بیان کنند، به بازسازی اعتماد و ارتباط نیز کمک می کند.

افزایش خود مراقبتی

یکی دیگر از جنبه های اساسی درمان تروما خانوادگی، تقویت تاب آوری و ارتقای خودمراقبتی است. تروما اغلب می تواند افراد را بی قدرت و از خود بیگانه کند. تشویق به تمرین هایی که آگاهی از خود و خود دلسوزی را افزایش می دهند، مانند ذهن آگاهی، مدیتیشن یا یوگا، می تواند به افراد کمک کند تا به طور ایمن با بدن و احساسات خود ارتباط مجدد برقرار کنند. فعالیت بدنی منظم، خواب کافی، رژیم غذایی سالم و سایر اشکال خودمراقبتی نیز در مدیریت استرس مرتبط با تروما مهم هستند. توسعه یک روال روزانه که شامل زمانی برای استراحت و فعالیت هایی باشد که شادی را به همراه دارد، می تواند به طور قابل توجهی بهزیستی احساسی را بهبود بخشد و به افراد کمک کند تا حس عادی بودن و کنترل بر زندگی خود را باز یابند.

آموزش دادن به خانواده

در نهایت برخورد با تروما خانوادگی شامل قطع چرخه انتقال تروما به نسل های آینده است. این کار با آموزش دادن به اعضای خانواده در مورد اثرات تروما و اهمیت جستجوی کمک امکان پذیر است. همچنین نیاز به تعهد به ایجاد یک محیط خانوادگی سالم دارد که در آن ارتباط، همدلی و احترام متقابل در اولویت قرار دارند. خانواده ها می توانند با ایجاد سنت ها و الگو های جدید تعامل که امنیت احساسی و امنیت را تقویت می کنند، کار کنند. با اذعان به تروما و تاثیر آن، خانواده ها می توانند گام های پیشگیرانه برای جلوگیری از آسیب بیشتر بردارند و میراثی از تاب آوری و بهبودی ایجاد کنند.

حتما بخوانید: تاب آوری چیست

 

 

سوالات متداول

1- ترومای خانوادگی چیست؟

تروما یا ضربه روانی خانوادگی به آسیب های عاطفی و روانی ای اشاره دارد که در متن مقاله کامل شرح داده شده است.

2- علائم ترومای خانوادگی چیست؟

علائم تروما خانوادگی می تواند به شکل های مختلف عاطفی، روانی و رفتاری ظاهر شود که در متن مقاله توضیح داده شده است.

3- تاثیر ترومای خانوادگی چیست؟

تروما یا آسیب خانوادگی می تواند تاثیرات عمیق و متنوعی بر افراد داشته باشد که در متن مقاله کامل شرح داده شده است.