حتما با کسانی روبرو شده اید که دائم خود را جلوی آینه چک می کنند و یا رفتارهایی همچون آرایش و پیرایش بیش از حد، تایید گرفتن از دیگران، مقایسه خود با دیگران و اعمالی از این قبیل دارند. این افراد در دسته بدریخت انگاری قرار می گیرند که البته نیاز به بررسی بیشتر برای تشخیص دارند.
در این اختلال فرد تصور می کند، نقص های بسیار بزرگی دارد که البته این نقص ها از نظر دیگران یا وجود ندارند یا بسیار ناچیز هستند، فرد برای درمان یا پنهان کردن این نقص ها فکر می کند نیاز به اقدامات سنگینی دارد. این افکار و احساسات ناخوشایند به حدی شدید و مزمن است که موجب شرم و انزوای اجتماعی و ناراحتی در فرد مبتلا به این اختلال در ابعاد مختلف زندگی اش می گردد. در این مقاله قصد بررسی اختلال بدریخت انگاری چیست، علائم اختلال خود زشت پنداری، علل اختلال بد شکلی بدن، نحوه درمان اختلال بادی دیسمورفیک را داریم.
اختلال بدریخت انگاری چیست
اختلال بدریخت انگاری یا بادی دیسمورفیک (body-dysmorphic disorder) که با نام های بدشکلی بدن، و خود زشت پنداری نیز شناخته می شود، در نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2013) در دسته اختلالات وسواسی اجباری جای گرفته است، معمولا در طول اوایل نوجوانی شروع می شود.
فرد مبتلا به این اختلال چهره یا بدن خودش را زشت تر از چیزی که هست می بیند، و دچار نشخوار فکری می شود و در صورتی اختلال بد ریخت انگاری تشخیص داده می شود که شدت افکار مزاحم در مورد نقص خیالی یا واقعی به حدی باشد که کارکردهای اجتماعی، تحصیلی، شغلی و زندگی فردی شخص مبتلا به بدریخت انگاری را مختل کرده باشد.
اختلال بدریخت انگاری موجب انزوا، اضطراب، افسردگی، اجتناب از موقعیت های اجتماعی و برقراری روابط صمیمانه، تفکر و اقدام به خودکشی می گردد. این بیماران آرزو دارند دیگران چهره و یا بدن آنها را طبیعی ارزیابی کنند، ولی معتقدند دیگران متوجه نابهنجار بودن آنها هستند، از این رو از رفتن به موقعیت های اجتماعی اجتناب می کنند و به فکر جراحی های زیبایی هستند و این طور فکر می کنند که مشکل شان حل می شود، ولی باید بدانند، برای مثال بعد از جراحی بینی به سراغ از بین بردن غبغب و بعد از آن هم سایر نقایص فیزیکی و یا جزئی خود می روند.
علائم اختلال بد ریخت انگاری
علائم اختلال خود زشت انگاری، به عامل بروز این اختلال بستگی دارد. اختلال بدریخت انگاری می تواند باعث بروز علائم هشدار دهنده ای چون موارد زیر شود:
افراط در آرایش و صرف وقت بسیار برای آرایش موی خود است.
این افراد ممکن است به صورت مداوم تمایل به استفاده از درمان های مختلف برای زیبایی پوست و یا انجام عمل های جراحی زیبایی داشته باشند و به دنبال جراحی پلاستیک (حتی زمانی که پزشک متخصص انجام این کارها را غیر ضروری تشخیص داده باشد) باشند.
جوری لباس می پوشد که نقص مفروض را بپوشاند.
بیشتر این افراد نقص را در صورت خود مانند شکل بینی، پوست، دهان، چشم و ... می بینند. و مدام در این فکر هستند که قسمتی از بدن یا چهره شان با سایر اندام های بدن شان هماهنگ نیست.
دائم ظاهر خود را با دیگران مقایسه می کنند.
یکی از مهم ترین علائم سندرم خود زشت پنداری، کنترل کردن دایم صورت خود در آینه، شیشه و عینک دیگران است یا وقت خود را جلوی آینه می گذرانند یا از آینه فرار می کنند.
.jpg)
همچنین ممکن است این افراد به صورت مداوم تلاش در پنهان کردن مشکل خود داشته باشند و وقت زیادی را صرف می کنند که نقصی که در ظاهرشان (معمولا صورت) خود می بینند مخفی کنند.
در جمع احساس ناراحتی و اضطراب دارند و از محیط ها و شرایط اجتماعی پرهیز می کنند.
دیگران ممکن است او را خودشیفته و مجذوب خود یا سطحی ببینند.
ممکن است در رژیم غذایی یا ورزش افراط کنند.
کمال گرایی و ترس از تنهایی و منزوی بودن از ويژگی اين افراد است.
فکر کردن به مشکل برای مدتی طولانی در طول روز و به صورت مداوم و هر روزه وجود دارد.
ترس از شکست در مراحل و چالش های زندگی به خاطر ظاهر فیزیکی وجود دارد.
افراد مبتلا به اختلال بدریخت انگاری در مورد ظاهر خود از دوستان و یا اعضای خانواده خود بارها و بارها سوال می پرسند، البته در نهایت نیز جواب های آنها را باور نمی کنند.
تکرار عمل های جراحی زیبایی نیز از جمله علائم این اختلال است.
موارد شدید اختلال خود زشت انگاری می تواند به اضطراب، افسردگی و یا فکر کردن و اقدام به خودکشی منجر شود.
علت اختلال بد ریخت انگاری
علت اختلال بدریخت انگاری بدن معلوم نیست. این اختلال به علت های مختلفی همچون علل زیستی، ژنتیکی، روانی، اجتماعی و فرهنگی در افراد بروز می کند و علل ایجاد کننده این اختلال عبارتند از:
درون گرایی
کمال گرایی
افزایش تصورات منفی درباره بدن و زیبایی خود
مدگرایی و ارزشمند شدن جذابیت در میان جوانان
انتقادها و تمسخرهای دیگران
.jpg)
تاثیرات پریود به دلیل نوسانات هورمونی در بدن زنان
اشتباهات مغزی و خطاهای ذهن در تخمین اندازه بدن یا اجزای صورت
افسردگی
مجرد بودن
درمان اختلال بدریخت انگاری
جهت درمان فرد مبتلا به اختلال بد ریخت انگاری ترکیبی از روش های مختلف درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله این درمان ها عبارتند از:
درمان های دارویی
داروهای ضد افسردگی، مثل داروهای بازدارنده باز جذب سروتونین (SSRI ها) در درمان اختلال بدریخت انگاری موثر نشان داده اند.
درمان های روان درمانی
درمان های شناختی - رفتاری جهت اصلاح باورهای نادرست فرد در رابطه با نقص ظاهری خود در چهره و یا بدن و کاهش رفتارهای وسواسی به درمان فرد کمک می کند.
.jpg)
گروه یا خانواده درمانی
خانواده درمانی، شکلی از درمان کل خانواده به عنوان یک گروه است که توسط یک یا دو درمانگر انجام می شود. خیلی مهم است که اعضای خانواده فرد، اختلال بدشکلی بدن را درک کرده و بتوانند، علائم و نشانه های آن را تشخیص دهند.
سوالات متداول
1- ✔️ اختلال بدریخت انگاری چیست؟
✔️ این اختلال در دسته اختلالات وسواسی اجباری جای گرفته است و فرد مبتلا به این اختلال چهره یا بدن خودش را زشت تر از چیزی که هست می بیند، و دچار نشخوار فکری می شود و کارکردهای فردی او را تحت تاثیر قرار می دهد، جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.
2- ✔️ علائم اختلال بدریخت انگاری چیست؟
✔️ علائم اختلال خود زشت انگاری، به عامل بروز این اختلال بستگی دارد، از جمله علائم این اختلال می توان به کنترل کردن دایم صورت خود یا شکلی لباس می پوشد که نقص مفروض را بپوشاند، سایر علائم در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ درمان اختلال بدریخت انگاری چیست؟
✔️ جهت درمان فرد مبتلا به اختلال بد ریخت انگاری ترکیبی از روش های مختلف درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، که در متن مقاله ارائه شده است.
