افزایش مسئولیت پذیری در نوجوان

یکی از ویژگی هایی که والدین و مربیان دوست دارند که نوجوانان کسب کنند، مسئولیت پذیری است، تا بتوانند در هر دوره ای از زندگی خود در مواجهه با رویدادهای بحرانی به خوبی از پس بحران ها و چالش های اساسی زندگی بر آیند. مسئولیت پذیر بودن به معنای این است که نوجوان ارزش یا تقصیر کارهای خود را بپذیرد.

هر فردی مسئولیت هایی دارد و وقتی نوجوان مسئولیت پذیر باشد، دیگران روی او حساب می کنند و می دانند که می توانند روی او برای انجام بخشی از کار که به عهده نوجوان است، تکیه کنند. مسئولیت پذیر بودن کمک می کند تا موفق شوند و به اهدافشان برسند و فردی باشند که همیشه آرزو داشتند. در این مقاله مسئولیت پذیری در نوجوان چیست، مزیت های مسئولیت پذیری در نوجوان، راه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوان ارائه شده است.

مسئولیت پذیری در نوجوان چیست

نوجوانی مرحله ای از رشد انسان است که میان کودکی و نوجوانی روی می دهد. در این دوره تغییرات زیادی در جسم و روان نوجوان می بینیم، و نیاز به مسئولیت و استقلال در نوجوان قوی تر می شود. نوجوان در دوران رشد روانی خود باید مسئولیت پذیری را فرا بگیرد تا بتواند در آینده موفق و توانمند باشد.

مسئولیت پذیری به معنای قابلیت پذیرش، پاسخگویی و به عهده گرفتن کاری که از او درخواست می شود و شخص حق دارد آن را قبول یا آن را رد کند. مسئولیت با وظیفه تفاوت دارد، وظیفه کاری است که یک فرد به دیگری محول می کند و حتما باید انجام بگیرد، اما مسئولیت انتخاب آگاهانه است. در واقع مسئولیت پذیری همان حالتی است که به کسی قول داده ایم و کارهایی که به عهده ماست انجام می دهیم و آن ها را به تعویق نمی اندازیم و اهمال کاری نمی کنیم.

اما لازم است والدین از نوجوان مسئولیتی را نخواهند که آمادگی انجام دادنش را ندارند و با مرحله رشدی آن ها نیز هماهنگ نیست، حتی اگر خود نوجوان برای پذیرفتن چنین مسئولیت هایی اصرار می کند. همچنین مجبور کردن نوجوان به انجام کاری باعث می شود، او نیز با والدین به همین گونه رفتار کند، یعنی نه تنها مسئولیت پذیر نمی شود، بلکه سعی می کند، از طریق همین زورگویی و یا لجبازی به خواسته های خود دست پیدا کند. کودکی که از ابتدا امکان استقلال به او داده شده باشد، آمادگی بیشتری برای پذیرفتن مسئولیت خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: نحوه رفتار با نوجوان

 

 

مزیت های مسئولیت پذیری در نوجوان

همه والدین دوست دارند فرزندانشان به بزرگسالانی عاقل و مسئولیت پذیر تبدیل شوند. دنیس ویتلی می گوید: بزرگترین هدایایی که والدین می توانند به فرزندان خود بدهند، ریشه مسئولیت و بال های استقلال است. نکته ای که باید مدنظر قرار بدهیم این است که درست است که در دوره نوجوانی تکالیف مدرسه و کارهای شخصی شان را باید انجام بدهند، اما اینکه چه تصمیمی بگیرند به عهده آن هاست.

در واقع نوجوانی دوره ای است که والدین در کنار اینکه مسیر صحیح را به نوجوان نشان می دهند، بیشتر به نوجوان خود آزادی عمل و اجازه برای تصمیم گیری می دهند. مسئولیت پذیری در نوجوان از 5 عنصر تشکیل شده صداقت، شفقت، احترام، انصاف، پاسخگویی و شجاعت تشکیل شده است. از جمله مزیت های مسئولیت پذیری در نوجوان عبارتند از:

تمایل به کمک به دیگران

افزایش عزت نفس

عادل و منصف

خود انظباطی

قضاوت های عادلانه 

همدلی و همدردی با دیگران 

احترام به دیگران

مهارت تصمیم گیری بهتر

شهروندان خوب

هوش هیجانی بالا

درستکارند به معنای صادق بودن با خود و دیگران

افزایش اعتماد به نفس

کسب استقلال روانی 

قدرت و اقتدار در بزرگسالی

ترقی و پیشرفت

بلوغ فکری و پختگی روانی

بیشتر بخوانید: هویت یابی در نوجوانان

راه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوان

یکی از مهم ترین مکان هایی که مسئولیت پذیری یک شخص در آن شکل می گیرد خانه است، والدین اگر دوست دارند، فرزندان سالمی داشته باشند، باید به آموزش مسئولیت پذیری به فرزندان خوداهمیت بدهند. البته والدین نیز باید الگوی خوبی برای نوجوانشان باشند. از جمله راه های افزایش مسئولیت پذیری عبارتند از:

۱لیستی از کارهایی که انتظار دارید نوجوان آنها را انجام دهد، با مشورت خانواده تهیه کنید و در جایی قرار دهید.

 

۲به نوجوان اعتماد کنید تا بتواند گزینه های درست را انتخاب کند.

 

۳این مسئله را به فرزندتان نشان دهید که هر وقت به شما ثابت کند می تواند تصمیمات درستی بگیرد، دوستان مناسبی انتخاب کند و مسئولیت هایش را به درستی انجام دهد، آزادی عمل بیشتری به او خواهید داد.

 

۴در کنار فرزند خود بنشینید و همراه با او یک برنامه ریزی انجام دهید تا نوجوان بتواند مدیریت زمان بهتری داشته باشد. در این مورد با او صحبت کنید که برای انجام کارهای خانه، نوشتن مشق‌ها و فعالیت‌های فوق برنامه چقدر باید وقت بگذارد.

۵به نوجوان خود کمک کنید که به نوعی به جامعه خود کمک کند. داوطلب شدن برای مراقبت از حیوانات یا جمع‌ آوری کمک مالی برای رسیدن به اهداف خیریه می‌ تواند در افزایش مسئولیت پذیری نوجوان بسیار تاثیر گذار باشد.

 

۶برای آموزش مهارت های زندگی نوجوان خود وقت صرف کرده اید، چرا که نوجوان در برخی از زمینه‌های زندگی خود خوب عمل می کند، اما این موضوع به معنای این نیست که آماده است مسئولیت های دنیای واقعی را به عهده بگیرد. 

 

۷مواقعی پیش می آید که فرزندتان اشتباه می کند یا حتی عمدا قوانین شما را زیر پا می گذارد. اجازه بدهید تا عواقب منفی کار خود را ببیند، البته لازم به ذکر است از رفتارهای مخربی چون ناسزا گفتن، دعوا کردن، سرزنش، تهدید، زیر سوال بردن یا تحقیر نوجوان استفاده نکنید و در صورتی که مسئولیت کارهایش را به عهده نگرفت جریمه اش کنید مثلا یک روز موبایلش را بگیرید تا بیاموزند چگونه یک نوجوان مسئولیت پذیر باشند.

بیشتر بخوانید: مسئولیت پذیری در کودکان

 

 

سوالات متداول

1- ✔️ مسئولیت پذیری در نوجوان چیست؟

✔️ در سنین نوجوانی، نیاز به مسئولیت و استقلال در نوجوان قوی تر می شود و باید مسئولیت پذیری را فرا بگیرد تا بتواند در آینده موفق و توانمند باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

2- ✔️ مزیت های مسئولیت پذیری در نوجوان چیست؟

✔️​ مسئولیت پذیری در نوجوان مزایای بسیار زیادی دارد، از جمله اینکه باعث تمایل به کمک به دیگران، افزایش عزت نفس در نوجوان می شود، سایر مزیت ها در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️  راه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوان چیست؟

✔️ از جمله راه های افزایش مسئولیت پذیری این است که لیستی از کارهایی که انتظار دارید نوجوان آنها را انجام دهد، با مشورت خانواده تهیه کنید، سایر راه های افزایش مسئولیت پذیری در نوجوان در متن مقاله ارائه شده است.