امروزه تکنولوژی بخش گسترده ای از زندگی ما را تشکیل می دهد، گاهی ممکن است شما فکر کنید که بیش از اندازه از تکنولوژی استفاده می کنید اما معیار سنجشی برای آن نیست. از طرف دیگر، متاسفانه استفاده مداوم از تکنولوژی عادی شده است. کودک نوپایی که با تبلت بازی می کند، نوجوانی که در اتاقش با کامپیوتر سرگرم است و بزرگسالی که در یک جمع اجتماعی در تلفنش غرق شده است، تنها چند نمونه از استفاده معمولی هستند.
بنابراین طبیعی است که اعتیاد به تکنولوژی در دنیای امروزی زیاد بوده و مانند هر اعتیاد دیگری مضر است. بنابراین افراد باید از عواقب این اعتیاد به خصوص برای کودکان و نوجوانان آگاه بوده و از آن جلوگیری کنند. در این مقاله در مورد اعتیاد به تکنولوژی و راه های درمان و ترک آن به طور کامل توضیح داده شده است.
اعتیاد به تکنولوژی چیست
اعتیاد به تکنولوژی که معمولا به عنوان اعتیاد به دیجیتال یا اعتیاد به اینترنت نیز شناخته می شود، اغلب به دلیل پذیرش جامعه در استفاده از دستگاه های دیجیتال نادیده گرفته می شود. اعتیاد به فناوری و تکنولوژی اغلب مورد توجه افراد قرار نمی گیرد، زیرا فرد معتاد ممکن است به نظر برسد که به چیزهای مهمی مانند کارهای مربوط به کار در دستگاه دیجیتال خود تمایل دارد، در حالی که در واقعیت چیزی غیر ضروری است.
هنگامی که یک مشکل به دلیل استفاده از تکنولوژیکی ایجاد می شود و مورد توجه قرار می گیرد، اغلب به عنوان یک خطر قریب الوقوع مشابه اعتیاد به الکل یا مواد مخدر تلقی نمی شود، زیرا نه تنها قابل قبول تر است، بلکه به عنوان حاد یا کشنده نیز شناسایی نمی شود. علی رغم این باور ها، استفاده از تکنولوژی به صورت آسیب زا در واقع می تواند برای سلامتی و رفاه فرد فراگیر و مضر باشد.
اعتیاد از لحاظ تاریخی با وابستگی به مواد همراه بوده است، با این حال، از دهه 1980 نگرانی از رفتار های بالقوه بیش از حد و مشکل ساز مانند قمار افزایش یافت و باعث شد کارشناسان به طبقه بندی مجدد فکر کنند. محققان اعتیاد هایی را به عنوان اعتیاد به فیس بوک پیشنهاد کرده اند، اما فردی به نام گریفیث در مورد اعتیاد به تکنولوژی صحبت کرده است، اعتیادی رفتاری که در آن مشکلات، ناشی از تعامل بیش از حد انسان و ماشین است.
از این رو استفاده عمومی از تلویزیون برای تماشای سریال های مورد علاقه خود، استفاده از رایانه برای نوشتن گزارش و بررسی ایمیل ها و استفاده از تلفن همراه برای پیمایش برنامه های اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام همه می توانند فرد را به یک مسیر آسیب زا بکشانند.
چرا اعتیاد به تکنولوژی خطرناک است
برخلاف تصور رایج، اعتیاد به فناوری می تواند بسیار خطرناک باشد و به بروز مشکلات عصبی، روانی و اجتماعی مختلف کمک کند. در موارد شدید اعتیاد به تکنولوژی حتی می تواند کشنده باشد. اگرچه مرگ و میر ناشی از اعتیاد تکنولوژی نادر است، اما اتفاق می افتد.
اغلب موارد کشنده ناشی از استفاده افراد از فناوری در طی رفتار های پر خطر مانند رانندگی وسیله نقلیه یا گرفتن عکس و فیلم برای محتوای رسانه های اجتماعی بر روی صخره ها، پل ها یا سایر مکان های تهدید کننده است که می تواند با یک قدم اشتباه منجر به مرگ شود. همچنین موارد بسیار نادری وجود داشته است که افراد برای مدت طولانی بدون خوردن، آشامیدن یا خوابیدن از فناوری استفاده کنند که منجر به مرگ شود.
معمولا اعتیاد به تکنولوژی به روش های مخرب و خطرناک دیگری نیز بر افراد و خانواده ها تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، اعتیاد به فناوری می تواند تاثیرات مضری بر شغل یا تحصیلات افراد داشته باشد، زیرا آنها زمان خود را صرف استفاده از آن به جای تمرکز بر وظایف مربوط به مدرسه یا کار می کنند. اعتیاد به دیجیتال می تواند به تعویق و اجتناب از کار منجر شود.
اعتیاد به دیجیتال همچنین می تواند روابط را مختل کند زیرا فرد علاقه خود را به معاشرت یا ارتباط از دست می دهد و فناوری بستر مناسبی برای انزوا است. اعتیاد به تکنولوژی می تواند تاثیر شدیدی بر بهداشت روان فرد داشته باشد، اضطراب، افسردگی، اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و همچنین سایر اختلالات را تشدید کند یا به آن کمک کند. اعتیاد به فناوری همچنین می تواند منجر به بی قراری، تحریک پذیری و عصبانیت شود. علاوه بر این، اعتیاد به فناوری می تواند بر توانایی مغز برای تولید انتقال دهنده های عصبی طبیعی مانند دوپامین تاثیر بگذارد و همچنین منجر به افزایش تکانشگری شود.
اعتیاد به فناوری همچنین می تواند منجر به مشکلات جسمی شدیدی مانند سردرد، افزایش یا کاهش وزن، کمر درد و سندرم تونل کارپال شود. اغلب اوقات وابستگی ها به تکنولوژی می تواند منجر به بی خوابی یا عدم رعایت بهداشت خواب شود که می تواند به تشدید شرایط زمینه ای سلامت روان و افزایش سطح استرس نیز کمک کند. استفاده بیش از حد از دیجیتال همچنین می تواند در نتیجه تغذیه نامناسب، عدم ورزش بدنی و مراقبت ناکافی از خود، سلامت جسمی را مختل کند.
رایج ترین نوع اعتیاد به تکنولوژی چیست
همانطور که می دانید فناوری و تکنولوژی های مختلفی در بازار امروز موجود است که برخی برای افراد سرگرم کننده تر و کاربردری تر هستند. بنابراین اعتیاد به آن ها نیز متفاوت است، در اینجا شش مورد از رایج ترین اعتیاد به تکنولوژی مطرح شده است.
1اعتیاد به بازی
بازی ها بیش از هر زمان دیگری محبوب شده اند و نه تنها روی کنسول ها و رایانه ها بلکه مستقیما روی تلفن شما نیز در دسترس هستند. هر بار که فردی یک سطح را کامل می کند، رئیسی را شکست می دهد، حریف را می کشد یا بازیکن یا سطح جدیدی را باز می کند، دوپامین بیشتری دریافت می کند و در نتیجه لذت ناشی از بازی را به همراه دارد و به دنبال آن اعتیاد است.
2اعتیاد به رسانه های اجتماعی
پلتفرم های رسانه های اجتماعی مانند تیک تاک، اینستاگرام، توییتر، فیس بوک، اسنپ چت و موارد دیگر بسیار اعتیاد آور هستند و یوتیوب نیز می تواند در این دسته قرار گیرد. هر بار که فردی از طریق «لایک»، «فالو» یا «نظر دادن» تعامل دریافت می کند، مغز او و انتقال دهنده های عصبی احساس خوبی را آزاد می کنند که در نهایت منجر به تمایل بیشتر به تعامل می شود.
3اعتیاد به قمار مجازی
در حالی که اختلال قمار به خودی خود یک اعتیاد تشخیصی است، اما اعتیاد به قمار در فضای مجازی نیز نوعی اعتیاد به تکنولوژی است. قمار آنلاین شامل بازی های کازینوی آنلاین، پوکر آنلاین، شرط بندی ورزشی آنلاین و تجارت ارزهای دیجیتال است، اما محدود به آن نمی شود. از بین انواع مختلف اعتیاد، از جمله اعتیاد به مصرف مواد، اعتیاد به قمار، بالاترین میزان خودکشی را دارد. به این ترتیب، پرداختن به مشکل قمار به محض بروز مشکلات ضروری است.
4اعتیاد به پورنوگرافی
اعتیاد به پورنوگرافی شامل تماشای وسواسی و اجباری پورن است و اغلب با خودارضایی بیش از حد، اعتیاد به رابطه جنسی و وابستگی عاطفی به پورن همزمان است. اغلب اوقات اعتیاد به پورن باعث می شود که زندگی جنسی فرد کمتر رضایت بخش شود و علاقه کمتری به درگیری جنسی واقعی داشته باشد. به این ترتیب، اعتیاد به پورن اغلب منجر به بدتر شدن روابط زندگی واقعی می شود.
5اعتیاد به خرید آنلاین
اعتیاد به خرید آنلاین که به عنوان اختلال خرید اجباری و اعتیاد به تکنولوژی نیز شناخته می شود، یک اعتیاد رفتاری است که شامل خرید اجباری کالا و خدمات آنلاین است. اعتیاد به خرید آنلاین اغلب به عنوان یک راه موقت برای القای لذت و احساس خوب و به عنوان راهی برای جلوگیری از احساسات منفی و فرار از کسالت عمل می کند.
همچنین توجه به این نکته مهم است که اعتیاد به رسانه های اجتماعی که شامل خود بینی می شود، مانند پست کردن عکس خود، استفاده از فیلترها و تمرکز بیش از حد بر ظاهر فیزیکی خود یا دیگران، می تواند به اختلالات دیگری مانند اختلال بدشکلی بدن یا اعتیاد به جراحی پلاستیک و سایر روش های تغییر بدن تبدیل شود.
6اعتیاد دیجیتال مرتبط با کار
افرادی که به کار خود معتاد هستند اغلب به دلیل سختکوشی بودن مورد ستایش قرار می گیرند، زمانی که افراد به کار خود وابسته می شوند، مشکلاتی ایجاد می شود. کار به وسیله ای برای فرار تبدیل می شود و روابط، سلامت روانی و رفاه عمومی می تواند آسیب ببیند. در حالی که اعتیاد به کار با اعتیاد به تکنولوژی متفاوت است، اغلب مشکلات تکنولوژیکی در ارتباط با اعتیاد به کار وجود دارد.
راه های ترک اعتیاد به تکنولوژی
اولین قدم برای درمان و ترک اعتیاد به تکنولوژی، آگاهی فرد از مشکل و تمایل به کمک گرفتن است. این اغلب چالش برانگیزترین مرحله برای فرد است. اغلب اوقات مشکل توسط خانواده و دوستانی که ممکن است از طرف فرد کمک بخواهند شناسایی می شود. در بسیاری از موارد به مداخله ای نیاز است که به فرد کمک شود تا مشکل را تشخیص دهد و به او در شروع درمان کمک کند.
اگر فرد انگیزه داشته باشد، میتواند با رفتارهای خود اصلاحی، تعادل بین استفاده از تکنولوژی و کار های دیگر را برقرار کند، برای مثال از برنامه هایی استفاده کند که محدودیت زمانی تعیین می کنند یا نوتیفیکیشن های خود را قطع کرده و گوشی خود را روی حالت مزاحم نشوید قرار دهد.
برای کسانی که ممکن است نیاز به کمک حرفه ای از یک درمانگر اعتیاد داشته باشند، روش های درمانی مختلفی برای ترک اعتیاد به تکنولوژی در دسترس است. از آنجایی که هر فردی با مجموعه شرایط، تاریخچه و علائم خاص خود منحصر به فرد است، یافتن یک رویکرد درمانی که برای هر فرد مربوطه کارآیی داشته باشد، مهم است و باید جوری تنظیم شود که نیاز های فرد را در نظر بگیرد. پرداختن به عوامل موثری که منجر به اعتیاد تکنولوژی شده است مانند عدم تعادل عصبی، مسائل زمینه ای سلامت روان و استرس های محیطی مهم خواهد بود.
برخی از روش های رایج درمان و ترک اعتیاد به فناوری عبارتند از مصاحبه انگیزشی، رفتار درمانی شناختی (CBT)، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، واقعیت درمانی (RT) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) که به صورت درمان فردی، خانواده درمانی، گروه درمانی یا ترکیبی از این سه با استفاده از رویکرد درمانی چندوجهی انجام می شود. همچنین ممکن است از مداخلات دارویی برای رسیدگی به مسائل زمینه ای سلامت روان استفاده شود. درمان های جامع و مبتنی بر سلامتی اغلب با تمرکز بر مدیتیشن، تغذیه، ورزش بدنی، طبیعت و سایر درمان های طبیعی تشویق می شوند.
در دنیای پر از دیجیتال، پرهیز کامل از تکنولوژی امری غیرواقعی است و ابزار موثری برای اصلاح مشکل نیست. این اتفاق نظر وجود دارد که پرهیز از وسایل دیجیتال نباید هدف درمان باشد، بلکه هدف باید ایجاد اعتدال و تعادل باشد. با این حال پرهیز از دستگاه های دیجیتال، یا حداقل پرهیز از منبع مشکل (مثلا رسانه های اجتماعی، بازی ها، پورن و سایر منابع دیجیتالی)، ممکن است برای شروع این مشکل تشویق شود. درمان به مدت 45 تا 90 روز تا زمانی که فرد بتواند به سمت اعتدال برود، البته اگر اعتدال هدف باشد.
سوالات متداول
1- اعتیاد به تکنولوژی چیست؟
اعتیاد به تکنولوژی که معمولا به عنوان اعتیاد به دیجیتال یا اعتیاد به اینترنت نیز شناخته می شود در متن مقاله توضیح داده شده است.
2- چرا اعتیاد به تکنولوژی خطرناک است؟
اعتیاد به فناوری می تواند بسیار خطرناک باشد و بروز مشکلات عصبی، روانی و اجتماعی را همراه داشته باشد که در متن مقاله مطرح شده است.
3- راه های ترک اعتیاد به تکنولوژی چیست؟
اولین قدم برای درمان اعتیاد به تکنولوژی، آگاهی فرد از مشکل و تمایل به کمک گرفتن است که در متن مقاله شرح داده شده است.
پاسخ مشاور: داخل متن راه ترک اعتیاد به تکنولوژی ذکر شده است
پاسخ مشاور: با نوجوان خود در مورد محدودیت گذاشتن صحبت کنید